Dieta a mózg

Mózg - centrum dowodzenia organizmu!

Mózg jest najbardziej skomplikowanym i równocześnie najważniejszym organem wewnętrznym ludzkiego ciała. Znajduje się w jamie czaszki, a jego masa wynosi około 1400 g. Jest zbudowany z istoty szarej i białej. Składa się z dwóch półkul mózgowych - prawej i lewej, połączonych spoidłem wielkim oraz móżdżku i rdzenia przedłużonego. Istota szara składa się z komórek nerwowych - neuronów, które umożliwiają wysyłanie i odbieranie impulsów nerwowych. Z istoty szarej zbudowana jest kora mózgu oraz jądra nerwowe. Istota biała składa się z wypustek komórek nerwowych, czyli włókien nerwowych odpowiedzialnych za przewodnictwo impulsów nerwowych. Skupiska włókien nerwowych tworzą drogi nerwowe. Działanie tak złożonego systemu biologicznego, jakim jest układ nerwowy, wymaga przenoszenia pobudzenia z jednej komórki na drugą - miejsca „styku” komórek, w których następuje przekazywanie sygnałów to synapsy. W mózgu człowieka znajduje się ok. 100 miliardów neuronów, a liczba ich wzajemnych połączeń, czyli synaps przekracza liczbę gwiazd w galaktyce. Ciekawym zjawiskiem jest odkryta w badaniach neurobiologicznych plastyczność mózgu - może on rozwijać się nie tylko w okresie płodowym i wczesnego dzieciństwa, ale przez całe życie. Struktura, która tworzy sieć neuronów z ogromną ilością ich wzajemnych połączeń podlega ciągłym zmianom i jest bardzo plastyczna. Przykładowo w okresie dorastania w mózgu nastolatka zachodzi proces wymiany 40-50% synaps rejonów korowych i podkorowych.

Nakarm swój mózg!

Współczesny człowiek żyje w bardzo szybkim tempie - codzienny pośpiech, stres, nadmiar obowiązków i zadań do wykonania, praca pod presją terminów, a ciągłe dokształcanie się wynikające z szybkiego rozwoju nauki w wielu zawodach stało się koniecznością. Mózg musi codziennie przetwarzać ogromną ilość informacji, których ilość rośnie lawinowo. Utrzymanie sprawnego działania mózgu, dobrej pamięci i koncentracji staje się w dzisiejszych czasach coraz trudniejsze. Aby mózg mógł się prawidłowo rozwijać i poprawnie funkcjonować, musi być dobrze odżywiany. Do najważniejszych składników o działaniu odżywczym i fizjologicznym, które mogą wpływać na rozwój i działanie mózgu, zaliczamy:

Żelazo (Iron Plus)

- pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych; pełni ważną rolę w zapamiętywaniu i uczeniu się, wpływa na biosyntezę i transport neuroprzekaźników

- wspomaga właściwą produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny oraz pomaga w prawidłowym transporcie tlenu. Obniżony poziom hemoglobiny zmniejsza zdolność do przenoszenia tlenu przez krew, co niekorzystnie wpływa na czynność mózgu, pojawia się senność, zmęczenie, osłabiona pamięć i koncentracja

Jod (Full Spectrum)

- jest niezbędnym składnikiem hormonów tarczycy, które wpływają na proces neurogenezy oraz tworzenie połączeń między neuronami - pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych i układu nerwowego Cynk (Chelated Zinc) - występuje w mózgu w połączeniu z lipidami, które wchodzą w skład osłonek mielinowych otaczających nerwy

- pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych - ma wpływ na szybkość i jakość przepływu informacji w mózgu - jego niedobór zaburza prawidłowy wzrost i rozwój mózgu, może być przyczyną osłabienia zmysłu smaku i powonienia oraz zaburzeń emocjonalnych

Cynk (Chelated Zinc)

- występuje w mózgu w połączeniu z lipidami, które wchodzą w skład osłonek mielinowych otaczających nerwy

- pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych

- ma wpływ na szybkość i jakość przepływu informacji w mózgu

- jego niedobór zaburza prawidłowy wzrost i rozwój mózgu, może być przyczyną osłabienia zmysłu smaku i powonienia oraz zaburzeń emocjonalnych

Selen (Pro Selenium)

- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy

- jest niezbędny do właściwego metabolizmu hormonów tarczycy oraz umożliwia przemianę tyroksyny T4 do trójjodotyrozyny T3 (najbardziej aktywnego hormonu tarczycy)

- wspomaga ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym, jest obecny w peroksydazie glutationowej, która jest ważnym enzymem kontrolującym przebieg reakcji utleniania/redukcji w komórkach. Niedobór selenu może przyspieszać proces starzenia biologicznego

Magnez (MagneZi B6, Stress Management)

- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, zmniejsza napięcie nerwowe

- wspomaga utrzymanie prawidłowych funkcji psychologicznych, działa antystresowo

Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (Omega 3 concentrate)

- sucha masa mózgu w około 60% składa się z lipidów, które wchodzą w skład błon komórkowych neuronów oraz osłonek mielinowych otaczających nerwy

- niezwykle ważnym składnikiem strukturalnym tkanki nerwowej są niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Szczególne znaczenie dla mózgu ma kwasDHA (dokozaheksaenowy), który przyczynia się do utrzymania prawidłowego funkcjonowania mózgu

- kwasy tłuszczowe są niezbędne zarówno w trakcie rozwoju mózgu, jak i dla mózgu dojrzałego. Ich właściwy skład wpływa na przewodnictwo synaptyczne i przesyłanie impulsów nerwowych w systemie nerwowym

Lecytyna - źródło choliny i inozytolu (Triple-Potency Lecithin, Super Soya Lecithin)

- fosfatydylocholina (fosfolipid wchodzący w skład lecytyny) stanowi około 30% suchej masy mózgu. Cholina jest prekursorem acetylocholiny, jednego z najważniejszych neuroprzekaźników, który bierze udział w procesie zapamiętywania oraz w przekazywaniu pobudzeń w układzie cholinergicznym - synapsy nerwowo-mięśniowe

Witamina E (Vitamin E)

- pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym, czyli posiada właściwości antyoksydacyjne tj. reaguje z wolnymi rodnikami nadtlenkowymi i przekształca je w wodorotlenki

- chroni nienasycone kwasy tłuszczowe przed utlenianiem, zarówno w diecie, jak i te wbudowane do tkanki nerwowej jako elementy strukturalne

Witamina B1 - tiamina

- jest niezbędna w procesach energetycznych oraz neurofizjologicznych

- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych

Witamina B6 - pirydoksyna

- jest niezbędna do prawidłowej czynności układu nerwowego - wchodzi w skład enzymów, które biorą udział w wielu procesach metabolicznych tj. przemianach aminokwasów i neuroprzekaźników mózgowych

- niedobór witaminy B6 powoduje zmiany neurologiczne z powodu przedwczesnego starzenia się neuronów, uwarunkowanego zaburzeniami w syntezie amin katecholowych oraz zmianą składu aminokwasów w mózgu

Witamina B12 - kobalamina

- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego - jest niezbędna do biosyntezy białek oraz osłonek mielinowych włókien nerwowych, a także do prawidłowej produkcji czerwonych krwinek

- pomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny - bierze udział w procesie metylacji homocysteiny do metioniny

- niedobór witaminy B12 powoduje zmiany neurologiczne z powodu demielinizacji mózgu i nerwów obwodowych

Witamina B9 - kwas foliowy

- pomaga w prawidłowej syntezie aminokwasów

- korzystnie wpływa na utrzymanie prawidłowego metabolizmu homocysteiny, bierze udział w przemianie homocysteiny w metioninę

- zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia, wspomaga utrzymanie prawidłowych funkcji psychologicznych

- ma wpływ na prawidłową budowę układu nerwowego oraz metabolizm i funkcje neuronów. Szczególnie dużą koncentrację folianów stwierdza się w strefach synaptycznych

Witamina C (C 1000 Plus, C 300 Plus with Rose Hips and Bioflavonoids)

- jest antyoksydantem, neutralizuje wolne rodniki tlenowe

- pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego

- ma korzystny wpływ na funkcje poznawcze i układ nerwowy. Wykazano związek miedzy wzrostem stężenia witaminy C w surowicy a lepszą sprawnością umysłową

- pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych, bierze udział w reakcji na stres, chroni nadnercza przed uszkodzeniem oraz zwiększa zdolności adaptacyjne organizmu

Guarana (Energy&Memory)

- zawierająca naturalnie kofeinę jest pomocna w przypadku długotrwałego wysiłku fizycznego lub umysłowego. Polecana jest osobom podczas nauki, przystępującym do egzaminów, pracującym w dużym stresie

Miłorząb japoński (Ginkgo XC, qProtect, Mega qProtect)

- wykazuje działanie antyoksydacyjne, wspiera prawidłowy przepływ krwi, pomaga utrzymać dobrą pamięć i prawidłowe procesy poznawcze

Różeniec górski (Rhodiolin)

- wskazany jest w stanie stresu, utrzymuje umysł w dobrej sprawności pomimo stresu, korzystnie wpływa na nastrój

- regulacja poziomu serotoniny

Mózg jak we mgle

Drugi rok żyjemy w czasie pandemii COVID-19 - za nami już trzecia fala, a na jesień prognozowana jest czwarta. Przybywa ozdrowieńców, którzy wygrali walkę z wirusem Sars Cov-2, ale wielu z nich nie wróciło w pełni do zdrowia. Jednym z częstszych powikłań po COVID-19 jest „mgła poCOVID-owa” - osłabiona pamięć, obniżona koncentracja, spadek sprawności intelektualnej. Pomocne mogą być w tym stanie następujące składniki aktywne: witaminy z grupy B (Stress Management), magnez (MagneZi B6), kwasy tłuszczowe omega-3 (Omega 3 concentrate), lecytyna (Triple-Potency Lecithin, Super Soya Lecithin), miłorząb japoński(Ginkgo XC, qProtect), bakopa drobnolistna (#boostUp), witamina C (C 1000 Plus, C 300 Plus with Rose Hips and Bioflavonoids), witamina D3 (D-Drops liquid vitamin D), koenzym Q10 (Super CoQ10 Plus, Mega CoQ10 Plus).

Seniorze - Twój mózg dużo może

Proces starzenia się organizmu nie oszczędza mózgu. W podeszłym wieku często występują problemy z pamięcią, demencja starcza, udary mózgowe, choroby neurodegeneracyjne. Poza leczeniem farmakologicznym warto wspomagać organizm seniorów następującymi substancjami aktywnymi: witamina C (C 1000 Plus, C 300 Plus with Rose Hips and Bioflavonoids), witaminy z grupy B (Stress Management), koenzym Q10 (Super CoQ10 Plus, Mega CoQ10 Plus), lecytyna (Triple-Potency Lecithin, Super Soya Lecithin), kwasy tłuszczowe omega-3 (Omega 3 concentrate), miłorząb japoński (Ginkgo XC, qProtect), witamina D3 (D-Drops liquid vitamin D), magnez (MagneZi B6), kurkuma (Curcuma Pro). Utrzymanie dobrej sprawności umysłu do późnej starości jest możliwe - odkryte zjawisko plastyczności mózgu jest podstawą biologiczną profilaktyki demencji i chorób neurodegeneracyjnych. Wymaga to odpowiedniej diety, która dobrze odżywia mózg: zdrowe tłuszcze, pełnowartościowe białko, dobre wolno uwalniające glukozę węglowodany, regularne picie wody plus odpowiednio dobrana suplementacja, uzupełniająca niedobór substancji aktywnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mózgu.

Jelita „rozmawiają” z mózgiem

Bardzo ważne jest także utrzymywanie prawidłowej mikroflory jelitowej (wzbogacenie diety o korzystnie probiotyki z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium) ze względu na połączenie jelito-mózg (stąd pojawiło się określenie tzw. „drugiego mózgu). Nie przez przypadek ukazuje się coraz więcej naukowych publikacji potwierdzających mechanizmy wpływu flory bakteryjnej na działanie mózgu i potwierdzających zależność wpływu zdrowych jelit na zdrowie mózgu. Wszelkie bowiem zaburzenia i zmiany w środowisku jelit wpływają bardzo niekorzystnie na działanie mózgu oraz stan emocjonalny i psychiczny człowieka. Warto przypomnieć, że 80-90% serotoniny powstaje w jelitach. Probiotyki (AC Zymes, AC-Zymes PLUS).

Sen i ćwiczenia umysłowe dobre dla mózgu

Należy także pamiętać o regularnym śnie, minimum 8 godzin dziennie. Warto wiedzieć, że w godz. 23:00-01:00 uruchamiają się procesy oczyszczania mózgu ze wszelkich złogów, dlatego nie można zaniedbywać snu, szczególnie w tych godzinach. Korzystnie działają na stan mózgu także ćwiczenia umysłowe - nauka języków obcych, studiowanie kolejnej dziedziny nauki, czytanie, rozwiązywanie krzyżówek. Plastyczność mózgu powoduje, że powstają wtedy nowe synapsy i szlaki nerwowe. Warto zadbać o mózg jak najwcześniej, bo nie musi się on starzeć razem z kalendarzem i upływem lat - będziemy wtedy pełni energii i sił witalnych od młodości do starości.

dr n. med. Danuta Broniarczyk-Pawłowska